De toppen van Groot-Brittannië [Essay]

Voor een fysieke uitdaging of emotionele verdieping, de gebergtes van Groot-Brittannië bieden soelaas.

Tekst en beeld Laurine Croes

Diep in de Wasdale vallei in het Noordwesten van Engeland ligt als stipje tussen zeeën van verschillende tinten groen de Wasdale Head Inn, een herberg van meer dan tweehonderd jaar oud dat in de loop van de jaren literaire meesters als Charles Dickens en William Wordsworth als gast mocht ontvangen. De B&B in het nationaal park Lake District van het graafschap Cumbria is nu vooral het startpunt voor hikers die vanuit de vallei Scafell Pike willen beklimmen, om aan de top van deze berg op het hoogste punt van Engeland te staan.

Rauw, verraderlijk en veranderlijk, het Engelse berglandschap heeft me van al mijn reizen, binnen en buiten Europa, het meest verrast. De eerste poging die ik waagde de 978 meter hoge top van Scafell Pike te bereiken mislukte. Het was maart 2018 en de winterstorm die in de Britse media bekend stond als The Beast From The East had me misschien moeten afschrikken. Het is een zware klim, over onmogelijk gepositioneerde rotsblokken langs duizelingwekkende afgronden, en in de diepe, verse sneeuw levensgevaarlijk. Halverwege begon de wind sterk toe te nemen en werd de meest gebruikelijke route naar boven onbegaanbaar. Ik keerde terug, de top in nevelen gehuld, met de belofte – de plicht – om de klim dit jaar nog af te maken.

Een paar maanden later stond ik eindelijk op dat hoogste punt van Engeland. In de regen, natuurlijk. Vergezichten bleven uit, maar die waren me ook niet beloofd. Schuilen voor de wind en regen is op de top nergens mogelijk, dus ik maakte snel weer dat ik wegkwam. Het is een bijzondere gewaarwording dat een overwinning op de natuur een anticlimactisch moment zo euforisch kan maken.

Samen met mijn vriend en een drietal onbekende andere klimmers dronk ik die avond in de lokale pub van Wasdale Head een biertje, onder het genot van rijke stoofpotgeuren. Ze wisselden verhalen uit over het beklimmen van andere bergen in de regio, zoals Great Gable, en over de ‘Three Peaks’ van Groot-Brittannië. Ik leerde dat de Three Peaks Challenge klimmers uitdaagt om de drie hoogste bergen van Engeland, Schotland en Wales achter elkaar te beklimmen, meestal binnen 24 uur, maar je kunt dit ook over een weekend verspreiden. Red Bull noemde het de beste adventure-uitdaging op de Britse eilanden. De Britse bergen werden durante het gesprek steeds intrigerender.

Het jaar daarop staan we begin september met z’n tweeën aan de voet van onze eerste Three Peaks Challenge klim. Snowdon, de hoogste berg van Wales, is met 1,085 meter ruim honderd meter hoger dan Scafell Pike, maar veruit de makkelijkste van de drie om te beklimmen. Ik ben goed voorbereid op het wisselvallige bergklimaat en optimistisch over mijn fysieke conditie. Toch begint de route onheilspellend moeizaam langs de steil oplopende dorpsstraten van Llanberis. De meeste huizen hier zijn alleen te voet te bereiken. De schreeuwende motor van een Land Rover Defender die een poging waagt kan de helling nog maar net aan. Je zal er maar wonen.

Langzaam wordt het dorp achter me steeds kleiner en onthult zich voor me een panorama van ruige vormen en open natuur die ik niet verwachtte in Groot-Brittannië aan te kunnen treffen. De herfstzon prikt als een naald door de ochtendmist en transformeert de bergen van Snowdonia tot zwartgouden silhouetten. In de verte klinkt het doffe geblaat van een schaap en verder, stilte. Dat is één van de voordelen van het laagseizoen.

In ongeveer vijf uur klimmen we in een soort trance naar de top en weer naar beneden. De daling door de dorpsstraten van Llanberis vergt meer van mijn knieën dan urenlang de natuurstenen trappen omhooglopen. Het bovennatuurlijke niveau van concentratie, wat ik alleen ken van het bergbeklimmen, wordt verbroken met iedere stap dichter bij de bewoonde wereld. Ik heb nu al heimwee naar de bergen.

We stappen zonder ons om te kleden regelrecht de auto in, op weg naar de tweede berg van de Challenge. Na zo’n vijf uur rijden vanaf Wales kom ik voor een bekend uitzicht te staan. Scafell Pike, verscholen achter donkere regenwolken, stelt me wederom op de proef. De enige route naar boven wordt versperd door een snelstromende rivier reikend tot kniehoogte, waar het avontuur voor het handjevol andere klimmers helaas ophoudt. Temperaturen komen op de top tot onder het vriespunt. Zelfs onervaren wandelaars weten dat deze klim met zeiknatte voeten kansloos is. Onder het ruisende lawaai van stromend water banen we ons op blote voeten een weg door de rivier. Gewapend met een dik pak talkpoeder en een extra paar thermosokken kon ik Scafell Pike opnieuw overwinnen.

Er wacht nog een laatste uitdaging: Ben Nevis, de hoogste berg van Schotland en ook de hoogste van het Verenigd Koninkrijk. Na een tergend lange autorit door de Schotse Hooglanden waar ik grotendeels doorheen heb geslapen, kom ik aan in Fort William, gelegen aan een kanaal aan de Westkust van Schotland. De klim, die de hele dag zal duren, gaat door alle seizoenen; dichte mist, hete zonneschijn, stromende regen en uiteindelijk ijzige wind en hagel. Onderschat je met stadse arrogantie de natuur, kunnen de gevolgen catastrofaal zijn.

Ik denk dat dat is wat het bergland voor mij zo aantrekkelijk maakt. De bergen herinneren je eraan om te leven. En overleven. Ik heb verre reizen gemaakt naar barre uithoeken van de wereld, mezelf blootstellend aan de elementen op potentieel levensbedreigende plekken, om dat gevoel van ‘echt leven’ na te jagen. Je hoeft geen tienduizenden kilometers te reizen naar de andere kant van de wereld om een ervaring te hebben die daarbij in de buurt komt.

The Three Peaks

Snowdon, Wales (1,085 meter)

Op ongeveer zevenentachtig kilometer van vliegveld Liverpool vind je middenin het nationaal park Snowdonia het dorpje Llanberis. Het dorp in Noord Wales ligt aan de voet van Snowdon, de berg die voor de Three Peak Challenge vaak als eerste wordt beklommen.

Scafell Pike, Engeland (978 meter)

Scafell Pike is met 978 meter de laagste van de drie pieken, maar de klim ernaartoe kan verraderlijk zijn, vooral als dichte mist je omringt. Bij regenval wassen grote delen van de route weg en vormen er rivieren, waardoor de paden onbegaanbaar worden.

Ben Nevis, Schotland (1,345 meter)

Ben Nevis is een combinatie van de Gaelic woorden Beinn (berg) en Nibheis, wat vaak vertaald wordt als ‘kwaadaardig’. De Ben laat je alle seizoenen zien binnen de tijd die je erover doet om boven te komen.